Met het oog op de komende verkiezingen zou ik graag een lans willen breken voor partijen die streven naar bronscheiding bij afvalverwerking. Dat is de manier zoals de gemeente Soest dat momenteel doet. Tot mijn schrik constateer ik dat er stemmen opgaan voor nascheiding.

Het woord zegt het al: bronscheiding is scheiden van het afval bij de bron. De gebruiker zorgt ervoor dat zijn afval gescheiden ingezameld wordt. Papier, glas, batterijen, plastic/metaal/drinkpakken (PMD) en GFT wordt zo gescheiden ingezameld en vormt zo een ideale grondstof voor recycling. Het mes snijdt aan twee kanten. Door bronscheiding komt er minder restafval in de verbrandingsoven en doordat we afval hergebruiken zijn er minder grondstoffen nodig. Minder belasting voor de natuur dus.

Het afval dat in de restcontainer (de groene bak) wordt ingeleverd gaat in de verbrandingsoven. Dit veroorzaakt veel CO2-uitstoot en bovendien worden de kosten voor deze afvalverwerking drastisch verhoogd. Het is allemaal pure kapitaalvernietiging. Slecht voor het milieu, tekort aan grondstoffen en het kost ons allemaal veel geld aan afvalstoffenheffing. In de kieswijzer lees ik dat er Soester partijen zien die kiezen voor nascheiding. Wat een onzalige gedachte.

Twee jaar geleden zijn wij met Stichting Van Afval naar Grondstof (VAnG) op werkbezoek bij Omrin in Heerenveen geweest. Een bedrijf dat voor diverse inzamelaars het afval scheidt. Hier is sprake van nascheiding. Het stinkt daar enorm. Logisch, want alles wordt in de restcontainer gedaan, niets wordt meer gescheiden. Luiers en ander incontinentiemateriaal, GFT, PMD; alles in dezelfde container. Zodra een vuilniswagen vol is gaat deze naar de afvalverwerking, wordt gewogen en de rekening gaat naar de gemeente. Daarna gaat de inhoud van de restcontainer op de sorteerband en draaien maar. IJzer/blik wordt er uit gehaald door een sterke magneet, maar het overige is zo vervuild, dat gaat zo door naar de verbrandingsoven. In het aangeboden vuil zit van alles. Ook batterijen, gloeilampen, apparaten en kleding.

Vorig jaar zijn wij op werkbezoek bij afvalverwerker Kras in Volendam geweest. Daar wordt plastic in vele vormen tot granulaat verwerkt waarna het weer direct inzetbaar is voor diverse plastics. Daar is het omgekeerde het geval van wat er bij Omrin gebeurt. In Volendam gaat nog 25% naar de verbrandingsoven omdat het aangevoerde plastic te veel is vervuild. Conclusie: het is van belang om correct je afval te scheiden zodat er zo weinig mogelijk vervuiling kan ontstaan.

Momenteel is de situatie in Nederland zo dat vele verbrandingsovens om veiligheidsredenen dicht moeten. Vanuit het buitenland aangevoerde afval kan men niet verwerken, het hoopt zich op. En men wil het ophalen gaan uitstellen, men weet niet waar men het moet opslaan. Dit kost de overheid, dus ons allemaal veel geld. Nascheiding is dus niet zo’n goed idee. Bronscheiding gaat ons in de toekomst alleen maar geld opleveren, veel geld. Er komt een gebrek aan grondstoffen, men is bereid om veel te betalen voor goed/correct gescheiden afval. In de toekomst komen er in Nederland zo’n 300 fabrieken die goed gescheiden afval naar grondstoffen gaan verwerken. Dit kan dan direct ingezet worden voor productie.

Momenteel is Renewi al gestart om het door haar opgehaalde afval correct te gaan scheiden. Zo wordt (sloop)hout al dan niet beschadigd met verfresten en metaal, vermaald en via torrefactie (kookproces) samengeperst tot keiharde kolen. Momenteel gaat Arcelormittal in België al zijn hoogovens voor de staalindustrie laten draaien op deze getorrificeerde kolen. Hierdoor worden fossiele grondstoffen vervangen door hernieuwbare koolstof. Dus door torrefactie gaat men van laagwaardige afval naar hoogwaardige grondstof.

Nieuwe technieken zijn al bijna zover dat men van GFT door torrefactie hoogwaardige grondstoffen kunnen maken. Alles is momenteel in beweging.

Ergo, bronscheiding is van groot belang om de CO2 in de atmosfeer te reduceren. Goed gescheiden afval zal door nieuwe technieken, zoals door torrefactie, een verduurzaming van de industrie gaan opleveren. Wij als burger moeten veranderen, discipline bij het scheiden van afval. Dit zal ons geld opleveren.

De politiek zal dit moeten faciliteren, ons als burger in de gelegenheid moeten stellen om dit ook met plezier te gaan doen. De consument moet er vrolijk van worden. Goed gedrag belonen, laat het maar voelen in de huishoudportemonnee. Bijvoorbeeld door lagere heffing op afval en een goede inzamelstructuur. De burger tegemoet komen en behulpzaam zijn, daar is de politiek voor.

De gemeente zal zichtbaar moeten maken, wat zij voor goed gescheiden afval betaald krijgt. Als dit inzichtelijk is en de burger inziet waarvoor hij dit doet zal dit gehoor krijgen. Kijk naar de partij die zich inzet voor een correcte afvalscheiding en zich inzet voor recycling van afval. Het kringloopverhaal in de praktijk uitvoeren zorgt voor een kringloop in je portemonnee, je voeding, werk en ontspanning. Met elkaar zal ons dat best wel gaan lukken.

Rob Kleinegris Stichting Van Afval naar Grondstof